Geraniums

Beautiful red, fork-like, seed-capsule stems of Erodium cicutarium.

  In the next few posts we will be looking at some members of the large Geranium and Erodium genera, commonly known as cranesbills and storksbills respectively, due to the distinctive appearance of the fruit capsule of many of these species. The third genus Pelargonium is one of garden plants, and all three similar genera belong to the Geranium family (Geraniaceae). The name Geranium comes from Greek "geranos" (γερανός) meaning crane; Erodium, also, comes from "erodios" (ερωδιός) meaning heron, and Perargonium from "pelargos" (πελαργός) meaning stork. Species in the Geranium family have a very uniquely featured seed dispersal mechanism. When ripe, the beak-like seed capsule springs open and disperses the seeds.
Geraniums are mostly annual plants (some species are perennials as well), that are found throughout the "temperate regions of the world", but they are mainly native to the Mediterranean region. 
They are usually hairy, sometimes sticky, and many are edible. The five petaled flowers are mostly pink, sometimes purple/violet, and more rarely blue.
One main identification feature of the two genera, Geranium and Erodium, is the shape of the leaves, which in the first genus is palmately cleft and circular in all, and in the second genus, long, pinnate and fern-like.

Erodium cicutarium is one of the very small annual herbaceous species, that in some occasions covers areas on the ground with its beautiful rosettes. It is also known as Redstem  Stork's Bill. Flowers are pink and they begin to bloom very early in spring. A green dye is obtained from the whole plant. It is edible, and known mainly as a haemostatic.
____________________________________________________________________


  Στις επόμενες αναρτήσεις θα ασχοληθούμε με μερικά είδη από τα πολυπληθή γένη Geranium και Erodium. Σε ένα τρίτο γένος, το Pelargonium, ανήκουν καλλωπιστικά φυτά που συνήθως καλλιεργούνται σε κήπους. Και τα τρία αυτά, όμοια σε χαρακτηριστικά γένη, ανήκουν στην οικογένεια Geraniaceae, και οφείλουν τα ονόματά τους στην ομοιότητα της κάψουλας των σπόρων με το μακρύ ράμφος του γερανού, του ερωδιού και του πελαργού αντίστοιχα. Τα είδη φυτών της οικογένειας των γεράνειων χαρακτηρίζονται από την ιδιόμορφη αυτή κάψουλα των σπόρων, η οποία μόλις ωριμάσει εκτινάσσεται σαν ελατήριο επιτρέποντας τη διασπορά των σπόρων.
Τα γεράνεια είναι κυρίως μονοετή φυτά (κάποιες φορές είναι και πολυετή), τα οποία απαντώνται στις εύκρατες περιοχές του πλανήτη, αλλά αποτελούν χαρακτηριστικά ενδημικά φυτά της Μεσογείου.
Είναι συνήθως τριχωτά/χνουδωτά φυτά, και κάποιες φορές έχουν κολλώδεις βλαστούς ή/και φύλλα. Τα λουλούδια είναι ροζ ή και μωβ-λιλά, και σπανιότερα μπλε. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό γνώρισμα μεταξύ των γενών Geranium και Erodium, είναι το σχήμα των φύλλων, το οποίο στην πρώτη περίπτωση είναι γενικώς στρογγυλά, παλαμοειδή και με έντονες αυλακώσεις, ενώ στη δεύτερη είναι πιο επιμήκη, στο σχήμα του φτερού ή της φτέρης.

Το είδος Erodium cicutarium είναι ένα από τα πολύ μικρά είδη μονοετούς γεράνειου, το οποίο συχνά καλύπτει μικρές περιοχές στο έδαφος με τις όμορφες ροζέττες του. Τα λουλούδια είναι ροζ, και αρχίζουν να ανθίζουν πολύ νωρίς την άνοιξη, με την πρώτη ευκαιρία. Λένε πως από το φυτό παράγεται μία πράσινη βαφή. Ολόκληρο το φυτό τρώγεται, και είναι γνωστό κυρίως ως αιμοστατικό.

Paliurus spina-christi

The light, saucer-like fruit of Paliurus spina-christi, hide a hard-shell spherical core.

   Paliurus spina-christi is a small thorny tree or bush of the Mediterranean region and western Asia. Also known as Christ's Thorn, it is the only one of the eight species of Paliurus genus growing in Greece. The glossy green leaves of this species are deciduous, arranged on the nodes of the young, zig-zagged and slightly curved, stems, and its light, saucer-like fruit hides a hard-shell spherical core. The lime-yellow blossoms make the last sight of spring-yellow (end of may to mid June) and are a plentiful source of nectar for bees.
Paliurus spina-christi is often used as a thorny fence in the countryside to protect farm animals from their predators.
____________________________________________________________________

  Το είδος Paliurus spina-christi, ή αλλιώς "παλιούρι", είναι ένα μικρό φυλλοβόλο, αγκαθωτό δέντρο ή, πιο συχνά θάμνος, ενδημικός της Μεσογείου και της Δυτικής Ασίας, και το μόνο είδος του γένους Paliurus στην Ελλάδα. Τα φύλλα του είναι μικρά και γυαλιστερά, διατεταγμένα πάνω στους κόμβους των τεθλασμένων και ελαφρώς καμπυλωμένων νέων βλαστών, ενώ οι ελαφρείς καρποί που μοιάζουν με δίσκους, κρύβουν έναν ξυλώδη σφαιρικό πυρήνα. Τα πικροκίτρινα άνθη του αποτελούν την τελευταία, έντονα κίτρινη πινελιά της άνοιξης (τέλη Μάη με μέσα Ιούνη), και είναι σημαντική πηγή τροφής για τις μέλισσες.
Παλιά χρησιμοποιούσαν το παλιούρι σαν αγκαθωτό φράχτη για να προστατεύουν τα ζώα από τους λύκους.

 Bright, lime-yellow flowers of Paliurus spina-christi. 

Zig-zagged stems of Paliurus spina-christi.

Phlomis fruticosa

Phlomis fruticosa grey-green, sage-like leaves.

  Phlomis fruticosa is a handsome Mediterranean species, native to Greece, Italy, Albania, Cyprus, Turkey, and regions of the former Yugoslavia. This large woody shrub is an evergreen perennial, with very soft, wooly, grey-green leaves, that are silver-grey to white on the undersides. The leafs closely resemble sage, and for this reason it is commonly known as the Great Sage or better, Jerusalem Sage. Even so, Phlomis fruticosa is not an aromatic plant.
In Greece, where one can find another eight species and subspecies of the Phlomis genus, you can't miss it, especially if you visit coastal areas of low elevation - it is fairly abundant on many of the Greek islands. Phlomis fruticosa is a popular plant in ornamental gardens for over 400 years, although not in Greece, as yet.
The plant, that is tolerant both to heat and cold, bears spikes of butter-yellow flowers that are arranged in whorls round the stems. These large tubular flowers cannot be harvested by bees.
____________________________________________________________________


  Η  Phlomis fruticosa είναι ένα γοητευτικό φυτό της Μεσογείου, ενδημικό της Ελλάδας, Ιταλίας, Αλβανίας, Κύπρου, Τουρκίας, και κάποιων περιοχών της πώην Γιουγκοσλαβίας. Ο σχετικά μεγάλος αυτός, ξυλώδης θάμνος, είναι ένα αειθαλές και πολυετές φυτό, με βελούδινα γκρι-πράσινα φύλλα, τα οποία είναι ασημόλευκα από την κάτω τους πλευρά, και μοιάζουν πάρα πολύ με τα φύλλα του φασκόμηλου. Παρόλα αυτά η Phlomis fruticosa, κοινώς "ασφάκα", δεν είναι φυτό αρωματικό.
Στην Ελλάδα, όπου μπορεί κανείς να βρει άλλα οκτώ είδη και υποείδη του γένους Phlomis, είναι δύσκολο να μη το συνατήσει, ειδικά αν βρίσκεται σε παράκτια βραχώδη εδάφη και γενικά σε χαμηλό υψόμετρο - είναι ιδιαίτερα άφθονο σε πολλά από τα νησιά. Η Phlomis fruticosa είναι πολύ δημοφιλές φυτό σε διαμορφωμένους κήπους, εδώ και πάνω από 400 χρόνια, όχι όμως ακόμα και στην Ελλάδα.
Το φυτό αυτό, που είναι πολύ ανθεκτικό τόσο στη ζέστη όσο και στο κρύο, έχει ελαφρώς πικροκίτρινα, λουλούδια, τα οποία διατάσσονται σε στεφάνια γύρω από τους ανθοφόρους βλαστούς. Αυτά τα εντυπωσιακά, κυλινδρικά λουλούδια δεν μπορούν να τρυγηθούν από τις μέλισσες.

Beehive seed pods of Phlomis fruticosa in winter.

Phlomis fruticosa loves dry rocky soil, especially with a good sea view.

Ballota acetabulosa

Flower spikes of Ballota acetabulosa, also known as Greek Horehound. 

  This graceful plant, is one of the most distributed and distinctive species of the Greek countryside. Ballota acetabulosa, commonly known as Greek Horehound, is native to Greece and West Turkey. It is a perennial with frail stems, that forms a shrub in summer. A very drought tolerant plant, it flourishes both in full sun and in semi-shaded areas.
The plant's main feature, besides its grey-green, felty, heart-shaped leaves, are the upright flower spikes with the whorls of open five-sepal calyxes. These green felty calyxes, look as if they are themselves flowers, whereas the small pink-lilac flowers emerge at the center of each calyx, in mid summer. The plant's common Greek name means "lampwick", due to the use of the calyx as a floating wick, for simple oil lamps. Ballota acetabulosa has been used as an antispasmodic. It is not an aromatic plant.
____________________________________________________________________


  Αυτό το ανάλαφρο και χαρούμενο φυτό, είναι ένα από τα πάρα πολύ διαδεδομένα και χαρακτηριστικά είδη της ελληνικής υπαίθρου. Η Ballota acetabulosa είναι είδος ενδημικό της Ελλάδας και των δυτικών παραλίων της Τουρκίας (η κοινή ονομασία του φυτού στα αγγλικά είναι "Greek Horehound"). Πρόκειται για πολυετές φυτό με ισχνό ξυλώδη βλαστό, που το καλοκαίρι σχηματίζει μικρό θάμνο. Πολύ ανθεκτικό στη ξηρασία, είναι είδος που ευδοκιμεί τόσο στον ήλιο όσο και σε ημισκιασμένα μέρη.
Εκείνο που είναι ιδιαίτερο γνώρισμα αυτού του απαλού χνουδωτού φυτού, εκτός από τα γκριπράσινα καρδιόσχημα φύλλα του, είναι οι ανθοφόροι βλαστοί με τα δακτυλίδια των λουλουδιών και τους ανοικτούς, πενταπέταλους, πράσινους κάλυκες των λουλουδιών. Αυτοί οι κάλυκες μοιάζουν σα να είναι οι ίδιοι τους λουλούδια, ενώ στην ουσία τα πολύ μικρά ροζ-λιλά λουλούδια τους εμφανίζονται ακριβώς στο κέντρο τους, στα μέσα καλοκαιριού. Η κοινή ονομασία του φυτού μαρτυρεί και την παραδοσιακή χρήση αυτού του κάλυκα: αλουμινάκι (ή λουμινιά), φυτιλάκι και λυχναράκι. Είναι επίσης γνωστό και ως αντισπασμωδικό.
Η Ballota acetabulosa δεν είναι αρωματικό φυτό.

 Ballota acetabulosa with dried flower spikes, in summer.  

Ballota acetabulosa in winter. The red fruit in the background is Ephedra fragilis.